Laat je niet plukken

Deze week kopten de kranten over een recordbedrag dat door Justitie het afgelopen jaar is afgepakt van criminelen. Het gaat om 136 miljoen euro: ‘Crimineel in zijn portemonnee geraakt’, kopte Het Parool deze week. In veel kranten stonden foto’s van een wagenpark met glimmende bolides. Allemaal inbeslaggenomen auto’s van criminelen. Weg auto, weg bling-bling. Zo loopt het met je af als justitie je te pakken krijgt, luidt de boodschap. Deze boodschap is niet in de laatste plaats bestemd voor henneptelers. Wat blijft er van dit gekrakeel over als de feiten aan nader onderzoek worden onderworpen?

Even rekenen

Van het totaalbedrag van 136 miljoen komt 56 miljoen voor rekening van het bedrijf SBM Offshore. Dit was een schikking in een corruptieaffaire. 80 miljoen is inbeslaggenomen in reguliere strafzaken zoals wietplantages, cocaïne- en xtc-handel of witteboordencriminaliteit. Een beperkt deel van 80 miljoen euro is de oogst van opgerolde wietplantages. Hoe verhoudt dit zich tot de totale winsten van de kweek van cannabis in Nederland?

Dat is bijzonder lastig te becijferen. Voor een antwoord op deze vraag wierp ik een blik in het zeer omstreden rapport dat minister Opstelten liet maken door zijn eigen WODC over de hoeveelheid cannabis die in totaal jaarlijks wordt geëxporteerd naar het buitenland. Met cijfers uit dit rapport snoerde de minister pleitbezorgers van regulering van de achterdeur de mond.

Harde pecunia door export van cannabis

Er wordt in het rapport gesmeten met cijfers die zo ver uit elkaar lopen dat de schattingen niet meer lijken dan een slag in de lucht. Het zou gaan om export van in Nederland geteelde cannabis van 231 ton tot 573 ton in de meest precieze schatting. Deze ruime marge is veelzeggend. Er wordt dus minimaal in Nederland 231 ton geëxporteerd. Uitgaande van een kiloprijs van 3.500 euro gaat het in dat geval om ruim 800 miljoen euro. Van deze opbrengst moeten de kosten nog worden afgetrokken, maar duidelijk is dat een fenomenaal bedrag van ver boven het half miljard over blijft. Tel hier de winst van de export van Marokkaanse cannabis bij op en je komt uit op indrukwekkende cijfers. Er komt namelijk heel veel Marokkaanse hasj vanuit Marokko naar Nederland om vanuit hier weer naar elders in Europa te worden getransporteerd.

Marokkaanse hasj core business in de export

Buitenlandse opsporingsinstanties berichtten in 2006 aan de KLPD dat van alle uit Nederland inbeslaggenomen cannabis slechts één derde in Nederland geproduceerde cannabis betreft. Het gaat vooral om Marokkaanse hasj waarvoor Nederland als transitoland fungeert. Hiermee is het argument van minister Opstelten over 80 % export van Nederlandse cannabis direct van tafel geveegd, maar dat terzijde.

Laten we het erop houden dat minister Opstelten van mening is dat voor minimaal één miljard euro per jaar aan cannabis wordt geëxporteerd. Dan hebben we nog niet aan de Nederlandse markt gedacht.

Binnenlandse consumptie

De binnenlandse consumptie bedraagt volgens onderzoek van Nicole Maalsté 180 tot 201 ton per jaar. Dat is ver boven een half miljard euro. Zeer terughoudende schattingen maken duidelijk dat we te maken hebben met bedragen waar justitie de vingers bij aflikt als deze worden vergeleken met slechts een beperkt deel van 80 miljoen euro aan ontnemingen dat het afgelopen jaar van cannabistelers is geplukt.

Als je de vermoede bedragen uit de echte cannabusiness legt naast de parmantige bekendmaking van de justitiebazen over kolossale bedragen aan afgepakt vermogen van criminelen, dan moet de lezer concluderen dat justitie niet verder komt dan wat povere resultaten.

Dat geldt zeker voor de gepokt en gemazelde cannabisteler. Het lukt justitie bijna niet om deze groep in de portemonnee te raken.

Dat is precies wat ik in de praktijk zie. Vooral de relatief kleine teler met een kamer waar niet meer dan rond de tweehonderd planten staan wordt met grote regelmaat gepakt. De grote jongens ontspringen bijna altijd de dans.

Kleine teler de kop van jut

Het is voor de kleine teler heel zuur om te moeten ervaren dat justitie beslag legt op auto’s, banktegoeden en zelfs op inboedels, zo maak ik dagelijks mee. De tergend lange duur van het beslag en de bijna stelselmatige weigering van officieren van justitie om mee te werken aan teruggave maakt dit deel van het strafproces tot bijzonder ergerniswekkend.

Ook de Ombudsman wordt belaagd met klachten over het gedraal van justitie nadat beslag is gelegd. Het duurt in de praktijk soms jaren voordat geld en goederen terug gaan naar de eigenaar. Vaak worden auto’s en boten verkocht en ben je deze dus definitief kwijt, ook als justitie later het onderspit delft in een ontnemingszaak. Deze ergernissen treffen vooral de kleine teler.

Wat kan je hieraan doen als je meer dan vijf planten cannabis teelt? Tip van de week: Leg nooit een verklaring af voordat je een professionele en vooral in cannabiszaken en ontneming gespecialiseerde strafrechtadvocaat hebt gesproken. Vragen over jouw financiën zou ik niet zo maar beantwoorden. Een verdachte die wijs opereert brengt het er in de praktijk regelmatig erg goed van af. Trap niet in verhalen dat je naar huis mag als je even meewerkt. Dat kan je later heel zuur komen te staan. De politie opereert met groot machtsvertoon tegen niet al te grote cannabisplantages en het gaat uitsluitend om het afpakken van geld. Je kunt bijzonder succesvol zijn als je op je hoede bent. Zo kwam het in mijn praktijk voor dat een vordering van één miljoen euro op nul euro werd gesteld. De officier van justitie waagde het niet in beroep te gaan, omdat de verdachte zijn hoofd koel hield en de financiële recherche er een potje van had gemaakt. Zo mag ik het graag zien.

Amsterdam, 20 januari 2015